Całkowita wydajność komputera jest wynikiem współdziałania różnych komponentów. Jeśli jeden składnik jest zbyt wolny, powoduje wąskie gardło. W każdym komputerze jeden składnik będzie głównym ogranicznikiem wydajności, chyba że masz naprawdę zrównoważoną konstrukcję. 

To nie jest problem samo w sobie, ale możliwe jest zwiększenie prędkości GPU , procesora^(CPU) i pamięci RAM . ^(RAM)Pozwalając innym komponentom w systemie osiągnąć swój prawdziwy potencjał. Podczas gdy podkręcanie GPU i procesora^(CPU) jest (stosunkowo) proste, pamięć RAM^(RAM) może być nieco bardziej onieśmielająca. Na szczęście, przynajmniej na nowoczesnych komputerach, podkręcanie pamięci RAM^(RAM) jest znacznie łatwiejsze i bezpieczniejsze niż wcześniej. 

Korzyści z podkręcania pamięci RAM mogą być również znaczne. Zwłaszcza jeśli podkręcasz również inne komponenty systemu, co utrudnia nadążanie pamięci RAM. 

Co to jest „przetaktowywanie”?

Chociaż prawdopodobnie masz rozsądne pojęcie o tym, czym jest przetaktowywanie, upewnijmy się, że wszyscy jesteśmy na tej samej stronie. „Zegar” komponentu, takiego jak procesor graficzny^(GPU) , procesor^(CPU) lub układ pamięci RAM^(RAM) , jest miarą tego, jak często dany komponent przechodzi przez cały cykl operacyjny. Tak więc procesor^(CPU) 1 GHz przechodzi miliard cykli na sekundę. Jeśli podwoisz jego zegar do 2 GHz, będzie działał dwa razy szybciej, przynajmniej teoretycznie.

Pamięć RAM^(RAM) jest taka sama. Ma częstotliwość taktowania, z której wywodzi się jego podstawowa wydajność. Dodaj^(Add) więcej megaherców do miksu, a twoja pamięć RAM^(RAM) będzie szybsza.

Dlaczego miałbyś przetaktowywać pamięć RAM?

Zwiększenie szybkości pamięci RAM^(RAM) ma ogólną korzyść z wydajności całego systemu. Oznacza to, że procesor^(CPU) może szybciej uzyskać dostęp do informacji w pamięci RAM i będzie spędzać mniej czasu na czekaniu, aż ^(RAM)pamięć RAM^(RAM) nadąży za żądaniami. Przyniesie to korzyści wielu aplikacjom, chociaż prawdopodobnie nie zauważysz dużej różnicy podczas przeglądania sieci lub pisania raportu w programie Word^(Word) .

Gry wideo^(Video) i inne złożone obciążenia wymagające dużej ilości pamięci, w których procesor^(CPU) musi stale uzyskiwać dostęp do pamięci RAM^(RAM) , aby wykonywać obliczenia, będą szybsze, jeśli pamięć RAM^(RAM) zostanie znacznie zwiększona.

Więcej niż tylko megaherz

Powodem, dla którego tak wiele osób obawia się przetaktowywania pamięci RAM^(RAM) , jest to, że chodzi o coś więcej niż tylko zwiększenie szybkości zegara do momentu, gdy pamięć RAM^(RAM) się przewróci, a następnie nieco ją cofnie. Pamięć RAM^(RAM) musi wykonywać kilka różnych typów złożonych operacji w celu lokalizowania, odczytywania i zapisywania w lokalizacjach pamięci. 

Są one zwykle wyrażane jako „czasy” barana. Na przykład zobaczysz specyfikacje pamięci RAM, po których następuje ciąg liczb, taki jak „10-10-10-30”. Każda z tych liczb reprezentuje liczbę cykli zegara wykonywanych przez określone operacje. Niższe liczby oznaczają większe prędkości. Oto krótkie wyjaśnienie każdego podstawowego numeru czasowego:

• CL : Cas Latency – ile cykli zegara między żądaniem do pamięci RAM^(RAM) a odpowiedzią z niego.
• tRCS : RAS to CAS Delay – opóźnienie między aktywacją wiersza, a następnie kolumny lokalizacji pamięci.
• tRP : RAS Precharge – czas pomiędzy dezaktywacją jednej linii pamięci a aktywacją następnej.
• tRAS : Active to Precharge Delay – czas oczekiwania między każdą operacją dostępu do pamięci.

Te cztery podstawowe czasy są tym, co większość ludzi dostosowuje podczas podkręcania pamięci RAM. Istnieje również mnóstwo podrzędnych czasów, ale są one zarezerwowane dla absolutnych ekspertów, którzy dokładnie wiedzą, co robią. Dostrojenie tych głównych czasów jest więcej niż wystarczające dla prawie każdego użytkownika, który chce uzyskać nieco większą wydajność.

Chcesz, aby te czasy były jak najniższe, bez powodowania problemów ze stabilnością lub wydajnością. Chodzi o to, że im wyżej zwiększasz częstotliwość, tym wyższe mogą być te liczby, aby wszystko działało. Może to prowadzić do sytuacji, w której większe prędkości, ale luźniejsze taktowanie prowadzą do ogólnego spadku^(decrease) wydajności.

Oficjalne prędkości w porównaniu z obsługiwanymi prędkościami

Zabawna rzecz wydarzyła się z ustanowieniem standardów szybkości pamięci DDR . Nie idą tak wysoko, jak mogą sobie z nimi poradzić rzeczywiste układy pamięci. Tak więc te zestawy szybkich pamięci, które można kupić, często reklamują prędkość, która jest całkowicie poza oficjalnym standardem pamięci DDR .

Ponieważ jednak pamięć RAM^(RAM) jest oceniana pod kątem tych liczb, a producenci płyt głównych również projektują płyty główne obsługujące te prędkości, w praktyce nie ma to większego znaczenia.

Teraz całkiem łatwo jest uzyskać maksymalną prędkość znamionową tych modułów RAM . Mają profile pamięci, które dokładnie informują komputer, jakich ustawień użyć. Profile SPD są jednym z przykładów, ale są też ^(SPD)XMP (profile pamięci ekstremalnej) Intela, które informują płytę główną o najszybszym oficjalnym „przetaktowaniu” pamięci RAM^(RAM) .

Wyjście poza profile

Profile pamięci niezgodne ze specyfikacją są w rzeczywistości przetaktowywaniem pamięci RAM^(RAM) i są całkowicie bezpieczne! Możesz tu się zatrzymać. Wystarczy^(Just) wybrać najszybszy profil pamięci podany w ustawieniach BIOS -u i cieszyć się maksymalną wydajnością znamionową.

Od tego momentu będziemy jednak wykraczać poza ramy profili. Grając w silikonową loterię, aby sprawdzić, czy w twoich chipach pamięci jest większy potencjał.

Używanie CPU-Z do ustawień

Zalecamy pobranie kopii narzędzia CPU-Z . Tutaj możesz zobaczyć zarówno bieżące ustawienia pamięci, jak i wszystkie zatwierdzone profile modułów pamięci. 

Spisać je! To dobre odniesienie do zatwierdzonych bezpiecznych ustawień. Ponadto, jeśli Twoja płyta główna nie obsługuje profili pamięci, możesz również użyć oficjalnych ustawień profilu do ręcznego przetaktowania. Zwróć szczególną uwagę na wymienione tutaj napięcia pamięci RAM . ^(RAM)Jeśli chcesz bezpiecznie przetaktowywać, nigdy nie przekraczaj tych napięć. Zostaw to ekspertom, którzy nie mają nic przeciwko smażeniu pamięci w pogoni za wydajnością.

Uzyskanie linii bazowej

Zanim zaczniesz bawić się pamięcią RAM^(RAM) , potrzebujesz podstawowej miary wydajności. Pomaga to sprawdzić, czy twoje podkręcanie poprawia, czy pogarsza sytuację. Nie zalecamy używania testu porównawczego specyficznego dla pamięci. W końcu szukamy ogólnosystemowych ulepszeń, które wpłyną na rzeczywiste przypadki użycia. Dlatego użyj testu porównawczego, który odzwierciedla faktycznie używane obciążenia. 

Jeśli jesteś graczem, użyj czegoś takiego jak 3DMark lub Unigine Heaven . Jeśli pracujesz twórczo, wypróbuj Cinebench . Uruchom te testy porównawcze i zapisz wyniki osiągnięte przez Twój system.

Po każdym stabilnym podkręceniu uruchom je ponownie. Czy wyniki są lepsze czy gorsze? W ten sposób będziesz wiedzieć, czy podkręcanie wykonuje swoją pracę.

Jak przetaktować pamięć RAM^(RAM) w BIOS -ie?^(BIOS)

Teraz jesteśmy gotowi do zabawy w BIOS -ie , aby przetaktować pamięć RAM^(RAM) . Każdy BIOS^{(Every BIOS)} jest inny i są to bardzo ogólne instrukcje. Sprawdź szczegóły w podręczniku BIOS-u^(BIOS) . Pamiętaj też, że nie wszystkie płyty główne mogą ręcznie przetaktować pamięć RAM^(RAM) . Twoja płyta główna może nawet nie obsługiwać profili o wysokiej wydajności. Niestety jedynym rozwiązaniem jest zakup płyty głównej, która ma te funkcje podkręcania. Powiedziawszy to, przejdźmy do tego:

1. Uruchom ponownie komputer i naciśnij klawisz skrótu,^{(shortcut key)} aby wejść do BIOS -u (zwykle klawisz Del ).
2. Przejdź do strony ustawień pamięci w opcjach.

1. Poszukaj ustawień zaawansowanych, być może będziesz musiał przełączyć się z „automatycznego” na „ręczny”, aby je zobaczyć.
2. Poszukaj wyboru profilu pamięci. Jeśli dostępne są profile XMP i chcesz po prostu najszybszego bezpiecznego przetaktowania, wybierz najwyższy, a następnie zapisz i wyjdź. W tym momencie gotowe. Jeśli chcesz iść dalej, czytaj dalej.

1. Poszukaj strony częstotliwości pamięci i ustaw mnożnik zegara pamięci oraz czasy na ręczne.

1. Podnieś mnożnik zegara o jeden stopień w stosunku do maksymalnej certyfikowanej prędkości pamięci RAM^(RAM) .
2. Ustaw^(Set) czasy takie same, jak te wymienione w najszybszym profilu pamięci. Być może będziesz musiał to zrobić dla każdego kanału pamięci. W tym przypadku Kanał A^{(Channel A)} i B, ponieważ jest to płyta główna dwukanałowa. Zapisz^(Save) i uruchom ponownie.

1. Jeśli komputer pomyślnie uruchomi się ponownie, uruchom test obciążenia pamięci,^{(run a memory stress test)} aby upewnić się, że jest stabilny.
2. Jeśli twoja pamięć nie przejdzie testu warunków skrajnych, spróbuj poluzować czasy, aż przejdzie.
3. Powtarzaj od kroku 6, aż osiągniesz limit możliwości pamięci, a następnie wybierz ją z powrotem do miejsca, w którym test warunków skrajnych zakończył się pomyślnie.

Ponownie nie ustawiaj napięcia pamięci na wyższe niż najwyższe napięcie podane w oficjalnej tabeli!

Po uzyskaniu tak wysokiej pamięci, jak to możliwe, ponownie uruchom testy porównawcze i sprawdź, czy wyniki się poprawiły. Jeśli tak się nie stało, cofaj się krok po kroku, aż zobaczysz poprawę.

UWAGA:^(NOTE:) Jeśli mnożnik zegara pamięci RAM^(RAM) nie jest wystarczająco wysoki, aby zwiększyć prędkość pamięci RAM^(RAM) do certyfikowanej lub wyższej, jedyną opcją jest zwiększenie zegara bazowego ( BCLK ). Wiele płyt głównych na to nie pozwala. Ponadto każdy wzrost zegara bazowego wpłynie również na procesor^(CPU) i inne komponenty.

Jeśli więc zwiększysz zegar bazowy, być może będziesz musiał zmniejszyć mnożnik procesora^(CPU) , aby to zrekompensować. Ponieważ jest to bezpieczny przewodnik dotyczący przetaktowywania, nie będziemy omawiać modyfikacji zegara bazowego. Jest to bardziej zaawansowany proces i wymaga złożonego równoważenia różnych komponentów.

W przypadku ^(Case)awaryjnego zresetowania systemu^{(Emergency Reset Your BIOS)} BIOS

Co z tego, że wszystko pójdzie nie tak i twój komputer w ogóle się nie uruchomi? Panika^(Panic) ? Nie! 

Będziesz musiał zresetować system BIOS^{(reset your BIOS)} , aby przywrócić standardowe ustawienia pamięci RAM^(RAM) i umożliwić ich ponowne uruchomienie. Powinieneś zapoznać się z instrukcją płyty głównej, jak to zrobić, ale ogólnie jedna z nich powinna działać:

• Zresetuj komputer 3-4 razy. Niektóre płyty główne resetują się do wartości domyślnych po kilku nieudanych próbach rozruchu.
• ^(Press)W razie potrzeby naciśnij przycisk resetowania systemu BIOS na płycie głównej.^(BIOS)
• Zmostkować zworkę resetowania systemu BIOS na płycie głównej, jeśli ma to zastosowanie.^(BIOS)
• Wyjmij baterię CMOS , odczekaj kilka minut i wymień ją.

Po zresetowaniu ustawień BIOS wszystko powinno wrócić do normy. Będziesz jednak musiał przejść przez wszystkie ustawienia, aby upewnić się, że są takie, jak powinny. Jeśli masz płytę główną UEFI , możesz zapisać swój profil BIOS na dysku twardym, zanim zaczniesz zmieniać rzeczy. Następnie możesz go przywrócić z zapisanego profilu. Miłego przetaktowywania!

How to Overclock Your RAM (and Why You Should)

The total performance of a cоmputer iѕ the result of various components working together. If one cоmponent is too slow, it causes a bottleneck. In any computer, one component will be the main performance limiter unless you have a truly balanced bυіld. 

That’s not a problem by itself, but it’s possible to give your GPU, CPU and RAM a speed boost. Letting other components in the system reach their true potential. While GPU and CPU overclocking are (relatively) straightforward, RAM can be a bit more intimidating. Luckily, on modern computers at least, RAM overclocking is much easier and safer than before. 

The benefits of overclocking your RAM can also be substantial. Especially if you’re also overclocking other components in the system, making it harder for your RAM to keep up. 

What Is “Overclocking”?

While you probably have a reasonable idea of what overclocking is, lets just make sure we’re all on the same page. The “clock” of a component like a GPU, CPU or RAM chip is a measure of how frequently that component goes through an entire operational cycle. So a 1Ghz CPU goes through one billion cycles every second. If you doubled its clock to 2Ghz it would perform twice as fast, at least in theory.

RAM is the same. It has a clock frequency from which its basic performance derives. Add more megahertz to the mix and your RAM will be faster.

Why Would You Overclock Your RAM?

Increasing the speed of your RAM has a general benefit to the performance of your whole system. It means that the CPU can get to the information in RAM more quickly and will spend less time waiting for your RAM to catch up to it’s requests. This will benefit a wide range of applications, though you probably won’t notice much of a difference while browsing the web or writing a report in Word.

Video games and other complex, memory-heavy workloads where the CPU has to constantly access RAM to perform calculations will all be faster if your RAM gets a nice boost.

More Than Just Megaherz

The reason so many people are wary of RAM overclocking is that it’s about more than just increasing the clock speed until the RAM falls over, and then backing down a bit. RAM has to perform several different types of complex operations to locate, read from and write to memory locations. 

These are usually expressed as ram “timings”. For example, you’ll see RAM specifications followed by a string of numbers like “10-10-10-30”. Each of these numbers represents the number of clock cycles specific operations take. Lower numbers mean faster speeds. Here’s a short explanation of each primary timing number:

• CL: Cas Latency – how many clock cycles between a request to RAM and the response from it.
• tRCS: RAS to CAS Delay – the delay between activating the row and then column of a memory location.
• tRP: RAS Precharge – the time between deactivating one line of memory and then activating the next.
• tRAS: Active to Precharge Delay – the waiting time between each memory access operation.

These four primary timings are what most people adjust when overclocking their RAM. There are a myriad of sub-timings as well, but those are reserved for absolute experts who know exactly what they’re doing. Tuning these main timings are more than enough for just about any user looking to eke out a little more performance.

You want these timings to be as low as possible without causing stability or performance problems. The thing is, the higher you push your frequency, the higher these numbers may have to be in order to make everything work. This can lead to a situation where faster speeds but looser timing lead to an overall decrease in performance.

Official Versus Supported Speeds

A funny thing happened with the establishment of DDR memory speed standards. They don’t go as high as the actual memory chips can handle. So these high-speed memory kits you can buy often advertise a speed that’s completely outside of the official standard for DDR memory.

However, since the RAM is rated for those numbers and motherboard manufacturers also design motherboards that support those speeds, it doesn’t mean much in practice.

It’s now pretty easy to get these RAM modules to their maximum rated speed. They have memory profiles that tell the computer exactly what settings to use. SPD profiles are one example, but there’s also Intel’s XMP (extreme memory profiles) that tell the motherboard the fastest official “overclock” for your RAM.

Going Beyond Profiles

Out-of-spec memory profiles are in fact RAM overclocking and they are totally safe! You might want to stop here. Just select the fastest memory profile listed in your BIOS settings and enjoy your maximum rated performance.

From here on though, we are going to push beyond the confines of profiles. Playing the silicon lottery to see if there’s more potential in your memory chips.

Using CPU-Z for Settings

We recommend downloading a copy of the CPU-Z utility. You can see both your current memory settings and all of the approved profiles for your memory modules here. 

Write them down! This is a good reference for what the approved safe settings are. Also, if your motherboard doesn’t support memory profiles, you can use the official profile settings for a manual overclock as well. Take special note of the RAM voltages listed here. If you want to overclock safely, never exceed these voltages. Leave that to the experts who don’t mind frying their memory in the pursuit of performance.

Getting a Baseline

Before you fiddle with your RAM, you need a baseline performance measure. This helps to see if your overclocking is making things better or worse. We don’t recommend using a memory-specific benchmark. After all, we’re looking for system-wide improvements that affect real use cases. So use a benchmark that reflects the workloads you actually use. 

If you’re a gamer, use something like 3DMark or Unigine Heaven. If you’re doing creative work, try Cinebench. Run these benchmarks and write down what scores your system achieved.

After each stable overclock, run them again. Are the scores better or worse? That’s how you’ll know if the overclock is doing its job.

How To Overclock Your RAM in the BIOS

Right, now we’re ready to play around in the BIOS to overclock your RAM. Every BIOS is different and these are very general instructions. Check your BIOS manual for the specifics Also, please note that not all motherboards can manually overclock RAM. Your motherboard may not even support high-performance profiles. Sadly the only solution there is to buy a motherboard that has these overclocking features. With that said, let’s get to it:

1. Reboot your computer and press the shortcut key to enter the BIOS (usually the Del key).
2. Head to the memory settings page in the options.

1. Look for advanced settings, you might have to switch from “auto” to “manual” to see them.
2. Look for memory profile selection. If XMP profiles are available and you just want the fastest safe overclock, pick the highest one and then save and exit. At this point you’re done. If you want to go further, keep reading.

1. Look for the memory frequency page and set the memory clock multiplier and timings to manual.

1. Bump the clock multiplier up one notch from the maximum certified speed for your RAM.
2. Set the timings to the same as those listed in the fastest memory profile. You may have to do it for every memory channel. In this case Channel A and B, since it’s a dual-channel motherboard. Save and reboot.

1. If your computer reboots successfully, run a memory stress test to make sure it’s stable.
2. If your memory fails the stress test, try loosening the timings until it does pass.
3. Repeat from step 6 until you hit the limit of what the memory can do and then dial it back to where the stress test succeeds.

Once again, do not set the memory voltage any higher than the highest officially listed voltage!

After getting your memory as high as it will go, run your benchmarks again and see if the scores have improved. If they haven’t, walk back your overclock step-by-step until you do see improvements.

NOTE: If your RAM clock multiplier doesn’t go high enough to push your RAM to it’s certified speed or beyond, then your only option is to increase the base clock (BCLK). Many motherboards won’t allow this. Also, any increase to the base clock will affect your CPU and other components as well.

So if you increase the base clock, you may need to decrease the multiplier of your CPU to compensate. Since this is a safe overclocking guide we won’t cover base clock modification. It’s a more advanced process and requires complex balancing of different components.

In Case of Emergency Reset Your BIOS

So what if everything goes completely wrong and your computer won’t boot at all? Panic? No! 

You’ll need to reset your BIOS so that the standard settings for your RAM are restored and they can get up and running again. You should consult your motherboard’s manual on how to do this, but in general one of these should work:

• Reset the computer 3-4 times. Some motherboards reset to default after a few failed boots attempts.
• Press the BIOS reset button on the motherboard, if applicable.
• Bridge the BIOS reset jumper on the motherboard, if applicable.
• Remove the CMOS battery, wait a few minutes and replace it.

Once you’ve reset the BIOS setting, everything should be back to normal. You will however have to go through all the settings to make sure they are what they should be. If you have a UEFI motherboard, you can save your BIOS profile to the hard disk before you start changing things. Then you can restore it from the saved profile. Happy overclocking!

Related posts

• Jak sprawić, by Chrome zużywał mniej pamięci RAM i procesora

• Jak sprawdzić typ pamięci RAM w komputerze z systemem Windows?

• 7 sposobów na wyczyszczenie pamięci i zwiększenie pamięci RAM w systemie Windows

• Jak przetestować pod kątem złej pamięci (RAM) w systemie Windows

• Recenzja książki — przewodnik po systemie Windows 8 „Jak to zrobić”

• Jak zmienić kolor tła w Dokumentach Google

• Jak latać dronem dla początkujących?

• Jak zrobić wypełnialny formularz Dokumentów Google za pomocą tabel

• Jak pobrać instalator Google Chrome offline (autonomiczny)

• Jak digitalizować płyty DVD

• Jak zaktualizować Raspberry Pi

• Jak przywrócić ustawienia fabryczne konsoli Xbox One lub Xbox Series X

• Jak otworzyć zablokowany plik, gdy używa go inny program?

• Wyłącz kontrolę konta użytkownika (UAC) dla określonej aplikacji

• Korzystanie z internetowego interfejsu transmisji

• Jak wykonać test obciążenia procesora

• Jak dodać muzykę do Prezentacji Google

• Jak zeskanować kod QR na iPhonie i Androidzie?

• Jak stworzyć zespół w Microsoft Teams

• Jak wyświetlić buforowane strony i pliki w przeglądarce?